Voorbereiden op laatste fase
Op enig moment komt de tijd om e.e.a. te regelen, ten behoeve van de volgende fase en ten behoeve van de nabestaanden. Helaas verre van leuk maar wel nodig. Het is aan te bevelen op tijd levenseindegesprekken te voeren met je naasten, huisarts en zorgverleners. Door praktische zaken op tijd te regelen, bijv. het opstellen van een levenstestament, kun je ervoor zorgen dat de dingen gaan zoals jij wilt. Het kan je ook rust geven. Geldzaken en overlijden, wat kun je nu regelen? Om je partner en kinderen goed achter te laten, bijv. de erfenis en pensioen, kijk dan op deze pagina van Wijzer in geldzaken voor een overzicht van geldzaken waar je aan moet denken in geval van overlijden. Ook de Rijksoverheid geeft informatie op maat om je bij leven voor te bereiden op overlijden, nalatenschap regelen en nabestaanden verzorgd achter te laten. Op notaris.nl staat o.a. informatie over erfgenamen, erfbelasting en belastingvrij schenken. Als je partner overlijdt, moet er veel geregeld worden en met misschien financiële gevolgen. Lees of je een Anw-uitkering kunt krijgen. Ontvang je een AOW-pensioen en kom je te overlijden dan stopt je AOW-pensioen automatisch op de dag na overlijden. Je nabestaanden krijgen dan meestal een eenmalige overlijdensuitkering. Wilsverklaring In een wilsverklaring wordt vastgelegd welke medische behandelingen je wel of niet wilt, bijvoorbeeld dat je geen reanimatie wilt als je hart stil staat en in welke situatie je uitzichtloos ondraaglijk lijdt en of je dan euthanasie wilt. Er zijn verschillende soorten wilsverklaringen. Informatie over wilsverklaring van de NVVE, Patiëntenfederatie Nederland en LUMC Expertisecentrum Palliatieve Zorg. Euthanasie en hulp bij zelfdoding Als mensen met een ongeneeslijke ziekte als ALS, PSMA of PLS niet meer verder willen leven, mag een arts euthanasie of hulp bij zelfdoding verlenen. De mogelijkheid van een zelfgekozen levenseinde kan voor patiënten een opluchting zijn. Bijvoorbeeld als het leven lijden is geworden. Een patiënt kan opschrijven dat hij euthanasie wil. Een opgeschreven vraag om euthanasie kan in de plaats van een gesprek komen. Dit heet een schriftelijk euthanasieverzoek of een wilsverklaring. De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) is er voor iedereen met vragen, twijfels en angsten rondom het levenseinde. Zij helpt mensen op tijd en weloverwogen hun wensen kenbaar te maken en zo de regie over het einde van hun leven te hebben. Op een pagina van het ALS Centrum staat aanvullende informatie bij ALS/PSMA/PLS over o.a. palliatieve sedatie en beëindigen van beademing in de terminale fase. Orgaan- en weefseldonatie na euthanasie Orgaan- en weefseldonatie kan betekenis geven aan het zelfgekozen levenseinde of daar enige troost bij bieden. Orgaandonatie na euthanasie is mogelijk tot en met ongeveer 75 jaar. Orgaandonatie na euthanasie kan ook vanuit huis: Als thuis niet meer kan Veel patiënten hebben de wens thuis te kunnen blijven tot hun overlijden. Soms is de zorg thuis te intensief of om een andere reden niet mogelijk en is een verhuizing naar een verpleeghuis nodig. In de laatste fase van de ziekte is het ook mogelijk naar een zorginstelling te gaan die zich gespecialiseerd heeft in palliatieve zorg. Dit heet een hospice. Zie ook www.als-centrum.nl/kennisplatform/palliatieve-zorg/ en De Associatie Hospicezorg Nederland. |